به بخشی از جهان که برای مطالعه، انتخاب و تغییر انرژی آن بررسی می شود، سامانه یا سیستم می گویند. هر چیزی که در پیرامون سامانه باشد، محیط نامیده می شود. در حقیقت بقیۀ جهان هستی، محیط پیرامون سامانه است؛ اما در عمل کافی است تنها بخشی که با سامانه در ارتباط است را محیط در نظر بگیریم.

مثال: اگر ظرف آبی با دمای 50 درجه سانتی گراد درون اتاقی یا دمای 20 درجۀ سانتی گراد قرار داشته باشد، ظرف آب سامانه ( سیستم ) و اتاق، محیط محسوب می شود.

توجه داشته باشید که یکی از راه های تغییر انرژی یک سامانه و به دنبال آن مبادلۀ انرژی بین سامانه و محیط، انتقال گرما است.

نکته: اگر دمای سامانه از محیط اطرافش بالاتر باشد، گرما از سامانه به محیط پیرامون منتقل می شود؛ یعنی سامانه گرما از دست می دهد و علامت گرما منفی است (Q<0). این مبادلۀ گرما تا وقتی انجام می شود که سامانه و محیط هم دما شوند. کاملاً واضح است که در این حالت دمای سامانه در اغلب مواد کاهش می یابد یعنی (Δθ<0).

نکته: وقتی دمای محیط از دمای سامانه بالاتر باشد، گرما از محیط پیرامون به سامانه منتقل می شود؛ یعنی سامانه گرما جذب می کند و علامت گرما مثبت است (Q>0). این مبادلۀ گرما تا زمانی انجام می شود که سامانه و محیط هم دما شوند. کاملاً واضح است که در این حالت دمای سامانه اغلب مواد افزایش می یابد؛ یعنی (Δθ>0).