در این مقاله اضطراب ریاضی در دانش آموزان ابتدایی را معرفی می کنیم و همچنین راه های برطرف کردن اضطراب ریاضی را به معلمین و والدین عزیز آموزش می دهیم.
این مقاله توسط تیم مشاوران سایت تدریس خصوصی استادلینک ( استادلینک؛ جامع ترین پلتفرم جستجوی معلم خصوصی و مشاور تحصیلی در سراسر کشور ) تهیه شده است و استفاده از آن با ذکر منبع ( سایت استاد لینک ) بلامانع می باشد.
اضطراب ریاضی چیست؟
همانطور که می دانید، احساس ترس و اضطراب به صورت طبیعی در انسان وجود دارد و وجود آن باعث پیشرفت بشر و حفظ بقای او در زندگی او می شود. ولی مشکل از زمانی به وجود می آید که این احساس ترس و اضطراب از مقدار طبیعی خود خارج می شود. اضطراب ریاضی، احساس درماندگی ذهنی ( به همراه یا بدون همراه ) علائم بدنی است که در موقعیت هایی مانند حل مسئله ریاضی ظاهر می شود. طبق مطالعات انجام شده توسط سایت psycnet، حدود 10% دانشجویان نوعی از اضطراب ریاضی را در سطوح مختلف تجربه کرده و حدود 17% افراد در زندگی خود، سطوح بالایی از اضطراب ریاضی را تجربه می کنند.
رابطه بین عملکرد دانش آموزان و اضطراب ریاضی
ارتباط بین عملکرد دانش آموزان در درس ریاضی و اضطراب ریاضی در دانش آموزان، رابطه ای علت و معلولی نیست و در برخی افراد با افزایش اضطراب، عملکرد ریاضی بهبود بخشیده و در برخی دیگر عکس این عمل اتفاق افتاده است. ولی آنچه که طبق تحقیقات بدست آمده است این است که اکثر افراد در سطوح بالای اضطراب ریاضی، عملکرد ضعیف تر نسبت به سطوح پایین آن تجربه می کنند.
4 علت اضطراب ریاضی در دانش آموزان
در این بخش، 4 دلیل عمده اضطراب ریاضی در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان مورد بررسی قرار می گیرد و در ادامه راه های مقابله با آن به شما عزیزان آموزش داده می شود.
1- انتظار والدین و معلمان در مورد ریاضی
گفتن جملات منفی در مورد یک پدیده، ذهن افراد را در مورد آن پدیده به صورت خودآگاه و ناخودآگاه مخدوش و خراب می کند.
بسیاری از والدین در سال های اول دبستان فرزند خود، با جملاتی از قبیل ” ریاضی سخت ترین درس مدرسه توست ” ، ” ریاضی هیچ کاربردی در زندگی ندارد ” و ….. ذهن فرزند خود را آلوده می کنند.
از طرفی برخی از معلمین مدرسه یا معلم های خصوصی ریاضی نیز چون با این ذهنیت بزرگ شده اند، دانش آموز خود را با جملاتی از قبیل ” برای یادگیری ریاضی باید خیلی تمرین کنی سخت ترین درس توست ” از درس ریاضی می ترسانند.
2- روش تدریس ریاضی توسط معلم ریاضی
متاسفانه سیستم آموزشی ما به سمت تست محور و سرعت عمل در دروس مختلف از جمله آموزش ریاضی می رود و همین امر یادگیری سرعتی و دلهره آور باعث اضطراب ریاضی در دانش آموزان می شود. از جمله مشکلاتی که مربوط به روش تدریس معلم ریاضی می باشید می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم آشنایی معلم ریاضی با روش های جدید تدریس ریاضی
- عدم آشنایی معلم ریاضی با روحیات یادگیری دانش آموزان نسل جدید
- عدم تسلط معلم به محتوای کتاب درسی
- مفهومی درس ندادن فرمول ها و اجبار به حفظ فرمول به جای کاربرد آن
- جمعیت بالای کلاس های عمومی
- کمبود وقت برای حل تمرین های بیشتر برای تسلط دانش آموزان
دو مورد آخر را می توان با کلاس های خصوصی ریاضی سایت استادلینک به راحتی و با کیفیت بالا در کوتاهترین زمان ممکن برطرف کرد. کافی است برای مشورت در مورد کلاس خصوصی ریاضی، به پشتیبانی واتساپ سایت استادلینک پیام دهید.
3- محتوای غیرمفید کتاب درسی و سیستم آموزشی غیر سازنده
علاوه بر اینکه در قسمت قبل بیان شد که سیستم آموزشی ما به سوی تست زنی و سرعت عمل به جای مفهوم گرایی پیش می رود، محتواهایی که در کتاب درسی قرار داده شده نیز در پاره ای از مواقع غیر کاربردی می باشد. در کتاب های ریاضی نظام جدید مشاهده شده که کتاب های ریاضی رشتۀ تجربی حتی محتوای بیشتری نسبت به کتاب حسابان رشتۀ ریاضی-فیزیک دارند! و متاسفانه در پاره ای از مواقع عدم انسجام در بخش های مختلف کتاب نیز مشاهده شده است. همچنین برعکس نظام قدیم که یک دانش آموز اگر واقعاً به درس علاقه نشان می داد و کتاب درسی را مطالعه می کرد می توانست تا حدودی مطالب را یادبگیرد، در کتاب های نظام جدید تقریباً بدون معلم مدرسه یا معلم خصوصی، یادگیری از روی کتاب درسی غیرممکن شده است! همۀ عوامل بالا باعث می شود که اضطراب ریاضی دانش آموزان در سطح کشور بالا برود و متاسفانه منفی زدن درس ریاضی در کنکور با آنکه محتوا نسبت به نظام قدیم کمتر شده، بالاتر برود!
4- تجربیات منفی دانش آموز از درس ریاضی
تجربیات منفی گذشته در مورد درس ریاضی، باعث می شود که انگیزۀ دانش آموز در این درس کاهش یابد. کسب نمرات پایین بصورت پیاپی، برخورد نامناسب معلم ریاضی و … از جمله این تجربیات منفی متداول در بین دانش آموزان است.
نشانه اضطراب ریاضی در کودکان
این نشانه ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است ولی به صورت کلی می توان موارد زیر را برای آن بیان کرد:
- عملکرد خوب دانش در کلاس ولی نمرات پایین در امتحان ریاضی
- وسواس بیش از حد به درک صورت سوال و زمان زیاد روی سوال گذاشتن
- خودداری و ممانعت از رفتن به کلاس ریاضی
- اجتناب و ترس از پای تخته رفتن
- حل تمرینات درس ریاضی توسط دیگران
- و …
تفاوت اختلال ریاضی و اضطراب ریاضی
اختلال ریاضی مسئله ای مربوط به عملکرد مغز بوده ولی اضطراب ریاضی معمولاً مربوط به طرز فکر و اعتماد به نفس دانش آموز می باشد.
اختلال ریاضی در دانش آموز به معنای عدم توانایی در درک مفاهیم ریاضی و محاسباتی است. توجه شود که هم اضطراب و هم اختلال ریاضی می توانند به تشدید یکدیگر کمک کنند ولی بین آنها تفاوت وجود دارد.
از علائم اختلال ریاضی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشکل در تشخصی نمادهای ریاضی مانند کوچکتر، بزرگتر و …
- مشکل در خواندن ساعت
- مشکل در شمارش واحد پول
- ضعف در استدلال ریاضی
- ناتوانی در درک صورت مسئله
- و…
6 راهکار مقابله با اضطراب ریاضی
در این بخش، شش راهکار موثر و مفید برای کاهش اضطراب ریاضی به شما عزیزان پیشنهاد می کنیم.
1- تشویق و ایجاد انگیزه
پیشنهاد می کنیم والدینی که دانش آموز ابتدایی دارند، با تشویق دانش آموز و گفتن جملات مثبتی مانند ” درس ریاضی برای فرزند من بسیار دلنشین است ” و … در دانش آموز خود ایجاد انگیزه کنند.
2- استفاده از کلاس خصوصی ریاضی
کلاس خصوصی ریاضی اگر توسط مدرس باتجربه ای انجام شود، می تواند کمک شایانی به پیشرفت دانش آموز در درس ریاضی کند. کلاس خصوصی به خاطر ماهیت تک نفره بودن باعث رشد سریع تر دانش آموز در درس ریاضی می شود.
3- تاکید روی مفاهیم درس ریاضی به جای حفظ فرمول
اگر در کلاس های درس به جای حفظ فرمول، طریقۀ به وجود آمدن آن، علت ساخت فرمول و کاربرد آن در زندگی روزمره و اقتصاد به دانش آموز یاد داده شود، تمایل افراد جامعه به درس ریاضی بالاتر می رود. به عنوان مثال مدرسین خصوصی درس ریاضی می توانند برای تدریس دنبالۀ هندسی، از مثال های عملی مانند اثر مرکب که در اقتصاد، بورس و فارکس استفاده می شود نیز استفاده نمایند.
4- فرصت دادن به دانش آموز برای تحلیل و حل مسئله
همانطور که قبلاً گفتیم، به خاطر ماهیت تستی بودن درس ها و آزمون های کشور، دانش آموز حس می کند که سرعت عمل مهم تر از تحلیل عمیق مسئله است و همین امر باعث بروز اضطراب ریاضی در جامعه می شود.وظیفۀ سیستم آموزشی، معلم مدرسه و معلم خصوصی ریاضی این است که به دانش آموز فرصت کافی برای حل و تحلیل مسئله بدهند.
5- تمرین تنفس آگاهانه موقع حل مسائل ریاضی
یکی از بهترین راه حل ها برای کاهش اضطراب در علم NLP این است که فرد در این موقعیت ها، آب بنوشد، صورت خود را با آب خیس کند و از تنفس های عمیق و آگاهانه داشته باشد.
آموزش تنفس آگاهانه در کلاس های ریاضی، طبق تحقیقات انجام شده، باعث افزایش کارایی دانش آموزان و بهبود عملکرد آنها می شود.
6- کلاس ریاضی را جذاب کنید
معلم مدرسه یا معلم خصوصی بهتر است به جای آموزش های خشک با روش های قدیمی که دیگر کارکرد قبلی خود را ندارند، از روش های نوین برای کلاس داری استفاده نمایند. استفاده از بازی و ریاضی ها، انجام فعالیت های گروهی، استفاده از روش های جدید یافتن حل مسئله مانند استفاده از اینترنت و Google برای رفع نیاز اولیه، همگی باعث می شود که کلاس ریاضی جذاب و قوی برگزار شود.
نرم افزارهای تولید محتوای آموزشی
کلاس خصوصی و اضطراب ریاضی
همانطور که قبلاً گفته شد، والدین و معلم مدرسه در اضطراب ریاضی دانش آموزان نقش بسزایی ایفا می کنند. آنها هم می توانند باعث کاهش و هم باعث افزایش اضطراب ریاضی در دانش آموزان شوند. ولی طبق تحقیقات انجام شده اغلب باعث افزایش اضطراب به خاطر دو دلیل عمدۀ زیر می شوند:
- والدین معمولاً فرصت کافی برای آموزش دیدن چنین مسائلی را ندارند و در مورد این موارد ناآگاه هستند.
- معلم مدرسه به خاطر فرصت کمی که در اختیار دارد نمی تواند و فرصت نمی کند که به این جور مسائل بپردازد.
در اینجا بهترین راه جل استفاده از معلم خصوصی ریاضی است.
نقش معلم خصوصی ریاضی در کاهش اضطراب ریاضی دانش آموز
معلم خصوصی ریاضی باتجربه و خوب، علاوه براینکه دغدغۀ آموزش دانش آموز خود و آمادگی وی برای امتحانات مدرسه و امتحانات نهایی را دارد، نقش مشاور را نیز می تواند در درس ریاضی ایفا کند. معلم خصوصی ریاضی می تواند رابطی بین والدین و دانش آموز باشد و مسائلی که باعث اضطراب ریاضی در دانش آموز و کاهش نمرات او می شود را به والدین گوشزد کرده و راه حل آنها را نیز بیان کند.
تدریس خصوصی ریاضی در استادلینک
استادلینک؛ جامع ترین سایت جستجوی معلم خصوصی و مشاور تحصیلی در سراسر کشور می باشد که اساتید ریاضی مطرح و به نامی در آن مشغول فعالیت می باشند.
اساتید خصوصی ریاضی سایت استادلینک، متعهد، با انگیزه و باتجربه بوده و با رزومۀ قوی خود باعث پیشرفت بسیاری از دانش آموزان کشور شده اند و این افراد به خاطر کیفیت تدریس بالای ریاضی، درآمد بالایی از طریق تدریس خصوصی ریاضی در سایت استادلینککسب می کنند.
ثبت نام مدرس در سایت استادلینک
همکاری در سایت تدریس خصوصی استادلینک
اگر در زمینه های زیر تخصص و علاقه دارید می توانید با سایت تدریس خصوصی استادلینک همکاری داشته باشید.
- تدریس خصوصی ریاضی مدرسه و دانشگاه
- تدریس خصوصی نزم افزارهای تخصصی ریاضی
- مشاوره و برنامه ریزی درسی کنکور کارشناسی، ارشد و دکتری
- تولید محتوای آموزشی و فیلم های آموزشی مرتبط با ریاضی
- و …..
برای کسب اطلاعات بیشتر و کسب درآمد بالا از توانایی های بالقوۀ خود در زمینه های آموزشی، واژۀ « همکاری » را به پشتیبانی سایت تدریس خصوصی استادلینک ارسال نمایید.
